ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയിലെ സ്‌റ്റൈല്‍ ഐക്കണ്‍ ദേവ് ആനന്ദിന് ഇന്ന് നൂറാം ജന്മദിനം. ധരം ദേവ് പിഷോരിമല്‍ ആനന്ദ് എന്നാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ യഥാര്‍ത്ഥ പേര്. 1923 സെപ്തംബര്‍ 26 ന് പഞ്ചാബിലെ ഗുരുദാസ്പൂരില്‍ ജനിച്ച ദേവ് ആനന്ദ്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിനയ മികവ്, സ്‌ക്രീന്‍ പ്രെസന്‍സ്, സ്‌റ്റൈല്‍ എന്നിവയിലൂടെ ഇന്ത്യന്‍ സിനിമാ ലോകത്ത് മായാത്ത മുദ്ര പതിപ്പിച്ചു. അഭിനയത്തോടുള്ള അടങ്ങാത്ത അഭിനിവേശത്തിന്റെയും ചലച്ചിത്രമേഖലയില്‍ നേട്ടമുണ്ടാക്കാനുള്ള സ്വപ്നത്തിന്റെയും ഫലമായിരുന്നു ദേവ് ആനന്ദിന്റെ സിനിമാ ലോകത്തേക്കുള്ള യാത്ര. ലാഹോറിലെ വിദ്യാഭ്യാസം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയ ശേഷം, തന്റെ സ്വപ്നങ്ങളെ പിന്തുടരാന്‍ അദ്ദേഹം ബോംബെയിലേക്ക് (ഇപ്പോള്‍ മുംബൈ) മാറി. സിനിമാ ലോകത്തെ തുടക്ക കാലം ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ നിറഞ്ഞതായിരുന്നു.
ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയ്ക്ക് ദേവ് ആനന്ദിന്റെ സംഭാവന അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിനയ കഴിവുകള്‍ക്കപ്പുറമാണ്. നിരവധി വിജയചിത്രങ്ങള്‍ നിര്‍മ്മിച്ച നവകേതന്‍ ഫിലിംസ് എന്ന സ്വന്തം ബാനറിലൂടെ അദ്ദേഹം ചലച്ചിത്ര നിര്‍മ്മാണത്തിലേക്കും സംവിധാനത്തിലേക്കും പ്രവേശിച്ചു. സഹോദരന്‍ വിജയ് ആനന്ദ്, ഇതിഹാസ സംഗീത സംവിധായകന്‍ എസ്ഡി ബര്‍മന്‍ എന്നിവരുമായുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹകരണം സിനിമാറ്റിക് മാസ്റ്റര്‍പീസുകള്‍ക്ക് കാരണമായി. 1946ല്‍ പ്രഭാത് ടാക്കീസിന്റെ ‘ഹം ഏക് ഹേ’ എന്ന സിനിമയില്‍ അഭിനയിച്ചതോടെയാണ് ദേവ് ആനന്ദിന്റെ സിനിമാലോകത്തെ ഇടവേള. സിനിമ അദ്ദേഹത്തെ താരപദവിയിലേക്ക് നയിച്ചില്ലെങ്കിലും കൂടുതല്‍ അവസരങ്ങളിലേക്കുള്ള വാതില്‍ തുറന്നു. കാമിനി കൗശലിനൊപ്പം ‘സിദ്ദി’ (1948) എന്ന ചിത്രത്തിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ വേഷമാണ് നടനായി അദ്ദേഹത്തിന്റെ മികവ് അടയാളപ്പെടുത്തിയത്. ‘സിദ്ദി’ എന്ന ചിത്രത്തിലെ യുവാവും വിമതനുമായ ഒരു മനുഷ്യന്റെ കഥാപാത്രം പ്രേക്ഷകരുടെ ഹൃദയം കീഴടക്കി, അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടാന്‍ തുടങ്ങി. നടന്‍ എന്നതിലുപരിയായിരുന്നു ഇന്ത്യന്‍ സിനിമാലോകത്തിന് ദേവാനന്ദ് നല്‍കിയ സംഭാവന. എഴുത്തുകാരന്‍, നിര്‍മാതാവ്, സംവിധായകന്‍ അങ്ങനെ നീളുന്നു ആ പട്ടിക. ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയിലെ ഏറ്റവും വിജയിച്ച നടന്മാരില്‍ ഒരാളായിട്ടാണ് ദേവാനന്ദിനെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. ആറ് പതിറ്റാണ്ട് നീണ്ടുനിന്ന സിനിമാജീവിതത്തില്‍ സാന്നിധ്യമായത് 100-ലേറെ ചിത്രങ്ങളില്‍. നിരവധി ഫിലിംഫെയര്‍ പുരസ്‌കാരങ്ങള്‍. 2001-ല്‍ പദ്മഭൂഷണും 2002-ല്‍ ദാദാ സാഹിബ് ഫാല്‍ക്കേ പുരസ്‌കാരവും ദേവാനന്ദിനെ തേടിയെത്തി.
പഞ്ചാബിലെ ഒരു ചെറുപട്ടണത്തില്‍ നിന്ന് ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയിലെ ഇതിഹാസമായി മാറിയ ദേവ് ആനന്ദിന്റെ യാത്ര പലര്‍ക്കും പ്രചോദനമാണ്. അഭിനയത്തിലും ചലച്ചിത്രനിര്‍മ്മാണത്തിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആകര്‍ഷണീയതയും കഴിവും കാലാതീതമായ സംഭാവനകളും തലമുറകളെ മറികടന്ന് പ്രേക്ഷകരെ ആകര്‍ഷിക്കുന്നു.
അദ്ദേഹത്തിന്റെ 100-ാം ജന്മവാര്‍ഷികത്തില്‍ ഇന്നും നാം അദ്ദേഹത്തെ ഓര്‍ക്കുമ്പോള്‍, ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയുടെ ചരിത്രത്തില്‍ തന്നെ മികച്ച ഒരു ഏട് അദ്ദേഹം അടയാളപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ആയതിനാല്‍ ദേവ് ആനന്ദ് തന്റെ സിനിമകളിലൂടെയും എണ്ണമറ്റ ആരാധകരുടെ ഹൃദയങ്ങളിലൂടെയും ഇന്നും ജീവിക്കുന്നു.
